https://telegram.me/joinchat/BnFMYQHyjrRT3Hoc9AvdhQ

دانلود عکس 1

دانلود عکس 2

دانلود عکس 3

دانلود عکس 4

به مرکزیت روستای ولی آباد مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب ملک، 2 - ابجاز توکل آب، 3 - آبگرمک، 4 - آب بید، 5 - اشکفت طویله، 6 - اشکفت برآفتاب، 7 - اشگفت منا، 8 - بادبنوک، 9 - بردتاب، 10 - بنوار، 11 - بون داب، 12 - بید جابر، 13 - بوخدا، 14 - پشت طاقها چهاربیشه، 15 - تراز، 16 - تنگ نرد، 17 - تهلکستون، 18 - تکاب میانرودان، 19 - تکاب شاهرضا، 20 - تنباکوکار، 21 - تکاب دهگه، 22 - چارکولان، 23 - چال بردر، 24 - چم حاجیان، 25 - چوزه، 26 - حسین آقا، 27 - دارمیدان، 28 - دره گلی، 29 - دول طاهر، 30 - دول بزپا، 31 - دهل گران، 32 - روکی، 33 - زلی آب، 34 - سراشگفت، 35 - سرراک، 36 - سیکوند، 37 - سه چیران، 38 - شاه نشین، 39 - طاقا کنارشه، 40 - طاقهای چهارپیشه، 41 - طاهرآباد، 42 - قلعه صلواتی، 43 - کول جنا، 44 - کولیزه جابر، 45 - کول خله، 46 - کنارستان ،46 - کفت گله داری، 48 - کول پاپا، 49 - کول سی، 50 - گرشهه، 51 - گرگستون، 52 - لیر مختار، 53 - مهدی آباد کالک شوران، 54 - میزوره، 55 - مردآزما،56 - نیمردی، 57 - نثار شهرو، 58 - نسه تنباکوکار، 59 - ولی آباد، 60 - هرگنوش، 61 - هیزبرده
9 - دهستان سادات
-------------------------------------------------------------------

ایجاد و تشکیل تعداد 15 دهستان شامل روستاها، مزارع و مکانها در شهرستان مسجد سلیمان تابع استان خوزستان
1366.02.02 - .116866ت894 - 1366.10.19 - 291
& تقسیمات کشوری و وظائف استانداران و فرمانداران
& وزارت کشور
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1366.2.2 بنا به پیشنهاد شماره 10916.1.5.53 مورخ 65.11.26 وزارت کشور به استناد ماده 13 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب تیر ماه 1362 مجلس شورای اسلامی و در اجرای ماده 3 قانون و تبصره های ذیل آن و ماده 31 آیین نامه اجرایی قانون مذکور مصوب مهر ماه 1363 تصویب نمودند. در شهرستان مسجد سلیمان تابع استان خوزستان تعداد 15 دهستان شامل روستاها مزارع و مکانها در محدوده جغرافیایی معین مطابق با کروکی نقشه های 1.250.000 ضمیمه که ممهور به مهر دفتر هیأت وزیران است به شرح زیر ایجاد و تشکیل گردد:
1 - دهستان کوشک
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای کوشکک مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آبید، 2 - آبکره، 3 - آب زهلوا، 4 - آب قنات، 5 - آب ریزکی، 6 - احمدآباد، 7 - آب کولک، 8 - آب چندار، 9 - اسلام آباد، 10 - الگاسه راتمی، 11 - بردکپ، 12 - بهرام آباد، 13 - بردقمچی، 14 - بنه قلی، 15 - بنه آب، 16 - برآفتاب، 17 - باقرآباد صفی خون، 18 - برآفتاب کریمی ها، 19 - بن آب تیمور، 20- پشت پر خدیجه، 21 - یاطوف، 22 - نگین، 23 - پشت پر، 24 - تاقوله، 25 - تنگ جولان، 26 - تخت ملک، 27 - تنک گندا، 28 - تلخدان، 29 - تخلاب حمزه علی، 30 - تخلاب خونعلی، 31 - تخت مشکون، 32 - جبار ظاهری، 33 - چیره زنان، 34 - چهارقاش، 35 - چله شبه نیازعلی، 36 - چشمه زنان، 37- چهل شبه داود، 38 - چراغعلی محبی، 39 - چهل شبه بارون، 40 - چالیوس، 41 - چال بلوطک، 42 - حیدرمحبی، 43 - حمزه علی، 44 - حاجت، 45 - حاجت ظاهری، 46 - حمزه علی جمالپور، 47 - حبیب اله چراغی، 48 - خدارحم، 49 - خانعلی احمدی، 50 - خداداد، 51 - درب شش آب، 52 - دره قیلا هادی، 53 - دره قیلا محمدعلی، 54 - دره قیلاعوض، 55 - دره قیلاعلی محمد، 56 - دره قیلا اکبر، 57 - دره قیلا طهماسبی، 58 - دره گچی شیرین آب، 59 - دره گچی آب پینه، 60 - دره گچی آب بیدی، 61 - دره گچی آب دیفه، 62 - در
ه غارتی، 63 - دره گچی، 64 - دره عربها، 65 - دره گندلی، 66 - دره پیر، 67 - دره اشگفت علیخون، 68 - دره نا، 69 - راهداری، 70 - رکدلیشان، 71 - رضاخون، 72 - سایل، 73 - سد شهید عباسپور، 74 - سرمورد مکینه، 75 - شکراله، 76- شیخ احمد، 77 - شیخ فردین، 78 - شوکل صحنعلی، 79 - شوکل نجاتعلی، 80 - صحنعلی خدابنده، 81 - صفقلی، 82 - عبدالرضا، 83 - عبده حسن، 84- عبده ظاهری، 85 - علاء ظاهری، 86 - قلعه سنگر، 87 - قلعه بردی، 88 - قربانعلی، 89 - کوشکک، 90 - کوی کارمندان کوشک، 91 - کریم احمدی، 92- کنکرون، 93 - کرچل، 94 - کله سیاه، 95 - کول فرامرز، 96 - کوشک آقاجان، 97 - گدار کمبو، 98 - گله شه، 99 - گردوک دره پیر، 100 - گزید وسطی،101 - مافگه، 102 - مانده آب، 103 - مهراب آب قنات، 104 - مرتضی آباد، 105 - ملک محمد، 106 - محمد کریم، 107 - نیازعلی تارازی، 108 - نیاز،109 - هزاردین، 110 - یارعلی، 111 - قلعه برون.
2 - دهستان للکرکتک
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای کتک مشتمل بر روستاها، مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب کبود سفلی، 2 - آب چندار، 3 - آب کبود، 4 - آب کبود وسطی، 5 - ابوالفارس، 6 - اسداله، 7 - استک، 8 - بورمه، 9 - بنه موسی، 10 - بنه شیرمحمد، 11 - بنه میرزاآقا، 12 - بنه ذوالفقار، 13 - باغات للر، 14 - بردزردعلی محمد کریمی، 15 - بنه شهریار، 16 - پلی، 17 - پمپلی، 18 - پای راه چال منار، 19 - پل نگین، 20 - تنک سنان، 21 - تنگاف، 22 - چال دیره بزرگ، 23 - چال سنگها، 24 - چال انجیره، 25 - چال راک، 26 - چال هرود ملاقباد، 27- حسن علی دره فرخ، 28 - ده دی یک، 29 - دو شلواران، 30 - دشتی سین آقا، 31 - دره شیرون، 32 - سرونی، 33 - سرانوار، 34 - سلور ملامیتی، 35 - صالح ابراهیم، 36 - طویله، 37 - کیدی، 38 - کتک، 39 - کتک محمدرضا، 40 - کتک سوخته، 41 - کندمکار، 42 - گپی، 43 - لالورد، 44 - للر، 45 - ملارحیم، 46 - مازرآب اناری، 47 - ملا سلطانعلی، 48 - ملا قبض اله، 49 - هادی، 50 - شش داران، 51 - چال منار
3 - دهستان چلو
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای زاووت مشتمل بر روستاها، مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب چنار، 2 - آب گرمک، 3 - الکی، 4 - اسبیانه، 5 - بابازاهد، 6 - برآفتاب اکبر، 7 - برآفتاب حیدرقلی، 8 - بردبرانی، 9 - بنه عباسعلی، 10 - بنه محمدعلی، 11 - بزرگ راه ملاآقا، 12 - پای راه، 13 - پشت چگاه تاراز، 14 - تورک، 15 - تلخاب تیلا، 16 - تنگ لایی، 17 - تردی، 18 - جیرا، 19 - چال گوراب، 20 - چال راکی، 21 - چکاه آباد، 22 - چل گاوخفت، 23 - چلچل دره، 24 - خوش مورد، 25 - درب، 26 - دره چینایی، 27 - دره کرد شنبه، 28 - ذوالفقار، 29 - رپی، 30 - ریشه، 31 - سرخاب، 32 - زلفعلی، 33 - زاووت، 34 - زیلای علی عسکر، 35 - سرشط، 36 - سربازار سوسن سرخاب، 37 - سوخته، 38 - سرنیستان، 39 - سبزلیکه سوارعلی، 40 - سرتنگ بزبر، 41 - سنگباران، 42 - سفیددارا، 43 - شکره، 44 - شش مرده، 45 - شیخ گرگعلی، 46- فرگه، 47 - فتحی، 48 - کمی، 49 - کردف، 50 - کفت گله، 51 - کول سرد، 52 - کت کیارس، 53 - گرداب، 54 - گوراب وکچی، 55 - کل سفید، 56 - گزرگاه کمار، 57 - گلالک، 58 - گلالک، 59 - لالندموری، 60 - لک آباد، 61 - مهنا، 62 - موری، 63 - مورکه صابر کریمی، 64 - ملاریته خداداد، 65 - موردجلسا، 66 - مدد، 67 - نبی آباد، 68 - ورکوه، 69 - هربازچلو، 70 - یارمحم
د، 71 - مشهدی بابا شمسی علی
4 - دهستان شلال دشتگل
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای پاآب شلال مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب جاز، 2 - آب بید، 3 - آب خرزهره، 4 - اله رحیم، 5 - آرام، 6 - الماسفلی، 7 - امامزاده بویر، 8 - اشگفت های لو، 9 - برآفتاب چل خراسان، 10 - بردزرد، 11 - بردتحده سید خسرو، 12 - برآفتاب سرآستون، 13 - پل شه، 14 - پاآب - شلال، 15 - پاریوچذب اندیکایی، 16 - تاچل علی شیر، 17 - تنگ ده شلال، 18 - خت گیوه دران، 19 - تلمبرون علیشیر، 20 - جان مراد، 21 - جوکار حیات، 22 - چال چیلو، 23 - چشمه زنان، 24 - حموله کشته، 25 - دره دزدان، 26 - تخت زال، 27 - دره دون عالی آباد، 28 - دیگدان، 29 - درویش، 30 - دهداری سید طاهر، 31 - دزک مختار، 32 - دیونه منصور، 33 - رکبی،34 - سرحوض بالا، 35 - سرحوض پایین، 36 - سردارآباد، 37 - سبزآباد، 38 - سرکولاب سید محمدقلی، 39 - سرخون، 40 - سرخاب تخت بند، 41 - سرآهونی سید محمدقلی، 42 - سرآستون امیدعلی، 43 - شاهزاده عبداله، 44 - شیرعلی، 45 - شیرکش، 46 - شیرین آب، 47 - شهوایی، 48 - علی محمدآباد، 49 - عبدالکریم، 50 - کول سرخ، 51 - کفت هچه، 52 - کهروان کولاب، 53 - کمرشه سید منصور، 54 - کمرشه سید عبدالله، 55 - کرکران، 56- کوه بریده شلال، 57 - کول مورد، 58 - کرتز، 59 - کرچاقا، 60 - گنگ، 61 - لیریک، 62 - ل
اتیا، 63 - مراد محمدقلی، 64 - نایب، 65 - نرواهرو، 66 - نبی اله عسگرآباد، 67 - نی زار، 68 - وارگه بر در تازه، 69 - وارگه خله تازه، 70 - وارگه سبز تازه، 71 - همیشه بهار، 72 - هربو
5 - دهستان آبژدان
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای جعفرآباد مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب چهرو، 2 - آبژدان، 3 - آب قلعه، 4 - آب چندار، 5 - آبژدان ملمولیل، 6 - آب بیدکله بادی، 7 - آب بادام، 8 - آب انار، 9 - آب مژگان، 10 - احمدآباد،11 - اولاد، 12 - امیرالمومنین، 13 - اسفندیار، 14 - اندیکایی، 15 - احمدآباد سرتنگ، 16 - احمدآقا، 17 - الیاس آبژدان، 18 - باپیر، 19 - باقرآباد سفلی،20 - بنه بندر، 21 - بکسی، 22 - تلخاب، 23 - جعفرآباد، 24 - چال بتن، 25 - چزی علیا، 26 - حسین قلی، 27 - حسین قلی، 28 - حفیظ اله، 29 - حفیظ اله، 30 - حاجی آباد، 31 - حسین ویسی، 32 - خیمه جا، 33 - خدارحم علیرحم، 34 - دوبلوطان، 35 - دوستی، 36 - ده لندر، 37 - دولیجان، 38 - دره مددلی چهل شهی، 39 - دولکان، 40 - دیمو، 41 - دره قلعه، 42 - رضا ( چالکنار)، 43 - رحیم نیازعلی، 44 - سرتلیها، 45 - سوارآباد، 46 - سرگچ، 47 - سیم بند، 48 - سورآباد، 49 - سرتنگ گدارخانی، 50 - سرمورد - عیسی، 51 - شهید محمود محمودی، 52 - شهرک طالقانی، 53 - شهرک محمدرضا اسدپور، 54 - شوکل، 55 - صالح کوتاه، 56 - طاقا، 57 - علی نجات، 58 - عبده خان سید رجب، 59 - عیداد، 60 - عبدالمحمد، 61 - علی آباد، 62 - علی بنده، 63 - غلامحسین حافظی، 64 - غلامعلی، 65 - فیض اله، 66
- قلعه لوت، 67 - کلبعلی عرب، 68 - کچوار، 69 - گرگعلی، 70 - گرگه، 71 - محمد ذکی، 72 - مهراب، 73 - مهدیقلی، 74 - مزارنده، 75 - مورد، 76 - نرگسی شاه محمد، 77 - نیازعلی، 78 - یکبرجی، 79 - تلخاب نظر، 80 - چال گل
6 - دهستان قلعه خواجه
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای قلعه خواجه مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب رزک، 2 - آبید گله توک، 3 - احمدآباد دینه راک، 4 - ادیو چال جازحاجتی، 5 - ادیو چالیو، 6 - امام زاده بابا احمد، 7 - آبزهلویک، 8 - آبژدان آبندر، 9- آب دره ابوالقاسم، 10 - ادیو سرکنده، 11 - احمدآباد، 12 - اله مرا، 13 - اصلان، 14 - اسفندیار، 15 - امیرحسین، 16 - ادیو سرکنده وارکه موری، 17 - ایو چال تاگ، 18 - ایو گاوچاله، 19 - ادیو کوثران، 20 - ادبولاکره، 21 - ادیوکپرپیازی لارم، 22 - امیدوار عبدالعلی، 23 - باغ شهو، 24 - بنه بابازاده، 25 - بهرام آباد، 26 - بهمن آباد، 27 - بزک آباد، 28 - بوستانک، 29 - باران، 30 - باپیرا جعفرقلی، 31 - بنه مجید، 32 - پای راه چال بلوطک، 33 - پیر محمود، 34- تینا، 35 - جعفرقلی، 36 - چال جاز، 37 - چال خرسان، 38 - چال جاز، 39 - چشمه خرج، 40 - چال پل توک آب، 41 - چهار بلوطک، 42 - چوزو، 43- چاه ریته، 44 - چگارمان غلامحسین، 45 - چال کوچک لطف اله، 46 - چگارمان، 47 - چال پرج ادیو، 48 - چشمه حقی، 49 - چشمه چلوار، 50 - حسین آباد، 51 - حسن آباد، 52 - حیدرآباد، 53 - حاجتی، 54 - حاجی غریب، 55 - حسن غلامحسین، 56 - حسین آباد، 57 - حاجی آباد، 58 - حاجی آقا،59 - خانعلی، 60 - خان جان، 61 - خسرو، 62
- خمکار، 63 - خمکارآباد گله توک، 64 - ده بیژن، 65 - دزدولتی، 66 - دمه، 67 - ده گرگعلی، 68 - دهگاه، 69 - زرستان، 70 - زنگل آب دلی، 71 - زیتون آباد، 72 - زیر چشمه آب اناری، 73 - رحیم آباد، 74 - رستم آباد، 75 - رفیعی آباد، 76 - سرچول، 77 - سرپرآبجدان، 78 - سلطانعلی، 79 - سلیمان، 80 - سرتنک ( رحیم آباد)، 81 - شریف، 82 - شهوکرتین، 83 - صادق آباد سگبو، 84 - صفی خون، 85 - صیفورآباد، 86 - طاهرآباد، 87 - طالپا، 88 - طاقها جعفرقلی، 89 - عالیپر علی مؤمن، 90 - علیداد، 91 - علیداد ابراهیم، 92 - علی نظر، 93 - علی قلی علیمردان، 94 - عبده آباد، 95 - علی آباد چم هو، 96 - عوض آباد، 97 - علی یار، 98 - عسکرآباد، 99 - علی یار، 100 - علی پناه، 101 - غلامرضا، 102 - فتحی آباد، 103 - فرزاد کهزاد، 104 - فرهادآباد، 105 - فردوس آباد، 106 - قاسم آباد، 107 - قاضی آباد، 108 - قلعه خواجه، 109 - قلعه زراس، 110 - کریم آباد، 111 - کریم موسی، 112 - کندگاه، 113 - کوری، 114 - گاو خفت، 115 - گاو سوخته، 116 - کرتین، 117 - کج چهارراه، 118 - گل سفید، 119- گلستان، 120 - گلالک، 121 - گندلزار، 122 - گهر، 123 - لطفعلی میر، 124 - ماش گیری، 125 - محمدآباد،
126 - مندنی آباد، 127 - منکژدی، 128 - مهرعلی، 129 - مهدی، 130 - ملا ولی، 131 - نجف قلی احمدی، 132 - وارگه داربرج علی، 133 - هانکون، 134 - کوثران، 135 - گل سفید ادیو، 136 - کله دشت لیر
7 - دهستان دشت لالی
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای ططر مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آهنگری، 2 - آبگرمک، 3 - بجدان ( قلی آباد)، 4 - اله بخش، 5 - امیرالمومنین، 6 - اسمی، 7 - اسکندرآباد، 8 - اشگفت آباد، 9 - اوبقون، 10 - احمدآباد برکه، 11 - امامزاده سید محمد، 12 - بنه سرخی، 13 - بلبلک آب، 14 - باریکی تکی، 15 - بنه صباحی، 16 - بوتنک، 17 - بنه اسماعیلی، 18 - بنه حسبقلی، 19 - پرپولاد، 20 - تلخاب - علیپور، 21 - تازه گاو، 22 - جعفرآباد، 23 - جعفرآباد، 24 - جان محمد، 25 - چم لوند، 26 - چینولک، 27 - چم علی آقا، 28 - چشمه حمزه لو، 29 - چال میدان، 30 - چلی، 31 - چشم چیت، 32 - چماه، 33 - حسین آباد، 34 - حسن آباد، 35 - خواجه آباد، 36 - خیبرآباد، 37 - دره شیخان، 38 - دره درب، 39 - دره اشگفت، 40 - سلامکاه، 41 - سرقلعه ها، 42 - سلطانعلی، 43 - سلطان محمد، 44 - سید غلامشاه،45 - شیرعلی آبید، 46 - ششماروند، 47 - ططر، 48 - علیمراد، 49 - عباس آباد، 50 - عوض آباد، 51 - غلام آباد، 52 - فرج آباد، 53 - فتح آباد، 54 - قلعه چنگایی، 55 - قلعه بردی، 56 - قلعه بنه، 57 - کیماس آباد، 58 - کمبود گل، 59 - کله بید، 60 - کج کسرا، 61 - کج پربازفتی، 62 - گویله، 63 - گرم آباد، 64- گاوخفت، 65 - کوت سرخه، 66 - گوراب سرخ، 67 - لمرد
ونی، 68 - لالی، 69 - مهدی آباد، 70 - مرادآباد، 71 - مسجد، 72 - مشهدی علیمراد، 73 - محمدآباد، 74 - نجات، 75 - ناصربلیوند، 76 - نمره نه، 77 - وارگه کلنگ شکراله، 78 - یک برجی، 79 - هی بیکف
8 - دهستان چاستون شهه
-------------------------------------------------------------------

به مرکزیت روستای دره بوری مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آبجاز، 2 - آبوجدان صیدال، 3 - آبوجدان میرزا عوضی، 4 - اوگون، 5 - باغ عبدالون، 6 - باربادینه، 7 - بنه جان محمد، 8 - بنه اولاد فتحعلی، 9 - بنه واربابا احمد، 10 - بنه عبداله، 11 - بیلر، 12 - پاچ کولا، 13 - پلی، 14 - تلوک، 15 - تنگ لطفعلی، 16 - تمبل، 17 - تنک شوکل، 18 - تنک طاهک، 19 - جان علی، 20 - چل گوراب، 21 - چهارراه تمبل، 22 - چیتی، 23 - چینی، 24 - چشمه آب، 25 - چال شهر گریوه، 26 - خیرآباد، 27 - دره بوری، 28 - دره قیله، 29 - ذوالفقار، 30 - رنگرزی، 31 - سارند، 32 - سرمچ، 33 - سه لر، 34 - سرکولی، 35 - شاه آباد سادات، 36 - شیخی، 37 - شوکل کاظم بزکی، 38 - فرهاد، 39 - کوه سرخ، 40 - کهناب گرک کشته، 41 - کفت کلخنکک، 42 - گله چگاه، 43 - گله بردر، 44 - لیر کیونو، 45 - لک زلکی، 46 - محمدآباد( محمدعلی)، 47 - ملک محمد ( ملک آباد)، 48 - نصراله آباد، 49 - ورزردآبید، 50 - هارکله، 51 - هارکله محمدباقر، 52 - هارکله محمدآباد، 53 - هارکله مناری، 54 - هارکله محمد جعفر.
10 - دهستان حتی
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای حتی مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب نیک، 2 - آبید، 3 - اسداله آباد، 4 - بابا روزبان، 5 - بناراندا، 6 - بردگزدی، 7 - برآفتاب سیپه، 8 - پس دلی، 9 - پس ده، 10 - پاکربه علیا و سفلی، 11- پایتخت رمه رون، 12 - پاراک، 13 - تل حاج علی، 14 - تک تکابی، 15 - تلوار، 16 - تنکاب، 17 - چشمه آب نیا، 18 - حتی، 19 - حیدرآباد، 20 - دره باریک، 21 - دو روده، 22 - دارنروم، 23 - دل، 24 - دره علیخون، 25 - ده دی، 26 - سوزپبده آبچندار، 27 - سربندده دی، 28 - سربی ( سرجنود)، 29 - سیلاچوله، 30 - سرتنگ، 31 - سرمه، 32 - سلطان آباد، 33 - شکرآب، 34 - علی آباد سفلی، 35 - علی آباد علیا، 36 - فرج آباد، 37 - فاریاب مسجد، 38 - قلعه حرته، 39 - قلعه میدان، 40 - کریم آباد، 41 - کریم آباد کلون، 42 - کفت کله دوک، 43 - کول خداداد، 44 - کهناب، 45 - کیروه، 46 - کله چندار، 47 - گچستان، 48 - لودن، 49 - لارزندا، 50 - لیر سرخی، 51 - ماه نو، 52 - مراد باور، 53 - مرادآباد، 54 - هارگزی، 55 - مورد، 56 - نیدوند، 57 - نثار سیپه
11 - دهستان تل بزان
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای رضاآباد مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب حمام، 2 - آسیاب شکسته، 3 - آب نرگسی، 4 - آب اناری، 5 - آب اناری کهزاد، 6 - آبیدشت، 7 - آب باریک، 8 - انبار کاه، 9 - احمدآباد، 10 - اکبرآباد، 11 - امیرآباد، 12 - اکبرآباد لارم، 13 - باغ عبدشاه، 14 - بهرام آباد، 15 - برد سوراخ، 16 - پیر کنارک، 17 - پاکج گدار، 18 - تنگ موسادات، 19 - تختگان، 20 - چشمه ایناق، 21 - چوب سرخ، 22 - چوب سرخ حافظ، 23 - خلیل آباد، 24 - خواجه آباد بی بی یان، 25 - دشت چارپاره، 26 - دلی اولاد محمد حسین، 27 - دلیل آب اناری، 28 - دلی کلخنگک، 29 - دره گاومیشی، 30 - رضاآباد، 31 - سه بردان، 32 - سرزندان، 33 - سراله ملمولیها، 34 - سرآب نرگسی، 35 - شرکت شهنی، 36 - شیرزاد، 37 - صفی خانی، 38 - صفرآباد، 39 - عوض آباد، 40 - عزیزآباد، 41 - علی آباد، 42 - قنبرآباد، 43 - قصر دالو، 44 - قاضی آباد، 45 - کول بزاندو، 46 - کت بردلان، 47 - کول بزان سه، 48 - کوثره، 49 - کول بزان یک، 50 - کریم آباد، 51 - کوت موری، 52 - گدارلندر، 53 - گوری، 54 - میدان طیاره، 55 - منصورآباد، 56 - نصیر، 57 - نرگسی، 58 - نرگسی تمپور، 59 - نورآباد، 60 - نمره ده، 61 - واحد جذب آب،62 - هزار مشکی، 63 - سچکان علیا، 64 - سچکان سفلی
، 65 - تلقوچان، 66 - سبزآباد، 67 - گل شه، 68 - آب حمام، 69 - ریزلان، 70 - خلیل آباد، 71- کله یاری، 72 - قاسم آباد، 73 - نرگسی، 74 - بیدآباد، 75 - چهارقاش، 76 - حبیب آباد، 77 - پس تخت سرلا، 78 - ده کهنیه دوبلوطان، 79 - دوبلوطان خدر سرخ، 80 - ده چال.
12 - دهستان جهانگیری
-------------------------------------------------------------------
به مرکزیت روستای هفت شهیدان مشتمل بر روستاها و مزارع و مکانهای به شرح زیر:
1 - آب کاسه، 2 - آب زالو عرب، 3 - آب زالو بهرام، 4 - آب بهاردو، 5 - آب بهاریک، 6 - آب کرمه، 7 - آقاقلی، 8 - آب انجیرک سفلی، 9 - آب انجیرک علیا،10 - آسیاب، 11 - آب مائیک سربیشه، 12 - آب مائیه گلزاری، 13 - انیل بوستانی، 14 - ابراهیم ( سلطان آباد)، 15 - بابا زاهد، 16 - بتوند، 17 - بردمار محمودآباد، 18 - بی سیم گندمکار، 19 - برد نشانده، 20 - پرزردا، 21 - پر نوشته دو، 22 - پر نوشته یک، 23 - پر شوشتری، 24 - پر خواجه، 25 - پرچک،26 - پیر بتول، 27 - پیر عبداله، 28 - پار حوض، 29 - تلخاب تاجدین، 30 - تلخاب کلات، 31 - تنگ هلیل، 32 - توگاه، 33 - تنگ مشکی، 34 - تنگ مو،35 - تنگ موترکدز، 36 - تقی آباد، 37 - تنگ لیر، 38 - جاجو علیا، 39 - جاجو سفلی، 40 - چشمه شیرین ( فتح آباد)، 41 - چشمه زالوک، 42 - چال تاگ،43 - چال گندلی، 44 - چشمه علی کایدان، 45 - چال مرغی، 46 - چال استران، 47 - چال ملااحمد، 48 - چشمه کره، 49 - حسن آباد، 50 - حسن آباد تنگ مو، 51 - خلیل، 52 - خانی آباد، 53 - ده که، 54 - دزکان، 55 - دگه مشکی، 56 - دومده، 57 - دو تواستکی، 58 - دودرون، 59 - دره گونک، 60 - رحم خدا چگارمون، 61 - راکه، 62 - رگ هلیل، 63 - زمان آباد،
64 - زلفعلی، 65 - سرپر، 66 - سرچشمه، 67 - سربست، 68 - سلیران سفلی، 69 - سید مراد، 70 - ساهی، 71 - سید گرگعلی، 72 - سلیران علیا، 73 - سیف آباد، 74 - شانزده میل، 75 - شمس آباد، 76 - شهرک پرسیزیون، 77 - صفرآباد، 78 - عسکرآباد، 79- عبدالرضا، 80 - علمداری، 81 - علی آباد، 82 - عنبر، 83 - غلامشاه رضایی، 84 - غلامشاه منجزی، 85 - قلعه راک، 86 - قلعه شیاس، 87 - قبله ای دو،88 - قبله ای بالا، 89 - قبله ای پایین، 90 - کلبعلی، 91 - کنجدکار، 92 - کنار هشت لک، 93 - کپرآباد، 94 - کهناب، 95 - کلبی سور، 96

روستاهای لالی؟

در آغاز سخن باید به این مطلب اشاره نمایم که بحث از تاریخ لالی  بدون توجه به مسجدسلیمان و اندیکا امکان پذیر نیست . چون این سه شهرستان( مسجدسلیمان، لالی ، اندیکا) به اضافه  بخش سردشت و شهیون که اینک جزو دزفول است و همین طور هفتکل و نفت سفید  از زمان باستان یکی بوده اند و ساتراپی از سرزمین آنزان (آنشان ) ایذه کنونی به شمار می رفته اند. در طول تاریخ  گاهی یکی از آنها زیر مجموعه دیگری بوده است. این سرزمین همچون دیگر نقاط ایران پهناور و بزرگ دارای پیشینه ای کهن است. چون  کارون که  در این سرزمین روان است یکی از مراکز نخستین تمدن های بشری  به شمار می رود.تلاش اندک و با ارزش باستان شناسان اروپایی و اشیاء کشف شده در جای جای سرزمین بختیاری ، نشانگر هویت باستانی و کهن این سرزمین است. کهن ترین مکان تاریخی که آثار و بقایایی از زندگی انسان نخستین در آن پیدا شد، غار امبار اسپید یا انبار سپید معروف به غار پبده در کوههای مرکزی بختیاری واقع در بخش هتی شهرستان لالی کنونی می باشد. در سال 1949 میلادی برابر با 1327خورشیدی  پروفسور گیرشمن باستان شناس نامدار فرانسوی به کاوش در این غار پرداخت. این پزوهشگر عمر غار را نزدیک به ده تا پانزده هزار سال پیش از میلاد مسیح و متعلق به دوره خشکی که هنوز ادامه دارد ،برآورد نمود و اشیایی را مربوط به انسان غار در این مکان کشف نمود.  بر اساس یافته های نگارنده در زمان ایلام متقدم(  ایلام به سه دوره تقسیم می شود : متقدم، میانه و ایلام نو) نام  این سرزمین (مسجدسلیمان، لالی و اندیکا و سردشت)« هوهنور» بوده که دروازه « آنزان» یا ایزه  بوده است.                 نخستین سند تاریخی که به آنشان اشاره می کند، متنی از منیشتوسو پسر و جانشین سارگن اکدی بین سال های ( 2279 ـ2334 پ.م.) می باشد. در این متن منیشتوسو از انقیاد دوباره انشان پس از آن که فرمانروای انشان بر سارگن شورش نمود، سخن می گوید. در این کتیبه همچنین نوشته شده است که در زمان حکومت « لوه ـ ایشن » در ایلام نایب السلطنه ای به نام « سَنَم ـ سیموت » و فرمانداری به نام «زینَ» در«هوهنور» وجود داشته اند. « هوهنور» بعد ها به کلید «انشان» معروف شد. به گمان من«‌هوهنور»، پارسوماش ( مسجدسلیمان بختیاری ) می باشد. چونکه هخامنشیان از اینجا بر آنشان(انزان) دست یافتند. آقای دکتر یوسف مجید زاده می نویسد:« کتیبه ای بر بدنة پیکره ای از سنگ آهک متعلق به کوتیرـ این ـ شوشیناک، جنگ های وی را نشان می دهد و فهرستی متشکل از هفتاد محل را نام می برد که ساکنانش همه به یک اشاره به پای او افتاده اند. شمار اندکی از محل های مذکور در کتیبه شناخته شده اند: مانند گوتو که همان سرزمین گوتی هابوده است. اشاره ی دیگر به سرزمین « هوهنور » در منطقه ی کوهای بختیاری است.»

       همانطوریکه باستان شناسان اثبات کرده اند ایلام شامل ایلام دشت (خوزی) به مرکزیت شوش و دورانتاش(چغازنبیل) که مرکز اصلی کشور بوده است، آنزان یا آنشان که شامل بختیاری و کهگیلویه تا اصفهان و فارس بوده و مرکز آن شهر ایذه کنونی بوده است، سیماشکی یا خرم آباد کنونی، لیان بوشهر، بوده است. در زمان ایلام نو یکی از تیره های آنزانی(بختیاری) بنام تیره اَماردی بر آنزان یا بختیاری کنونی حکومت می کردند که نام دو تن از شاهان آن یعنی هانی (هنی) و پسرش تاهیهی اماردی  در کتیبه های اشکفت سلمان و کول فره  ایذه  برای ما شناخته شده است.

هوتم شیندلر آلمانی می نویسد:« نقش ها و خطوط و نامه های خطوط میخی در مال امیر{ایذه} پیشینه آنها را به سده 12 و 13پیش از میلاد بر آورد نموده  و  آن ها را یادگار سلاطین ایرانی انزن می داند..»

بنابر یکی از این کتیبه ها نام لالی در دوره ایلام نو « خَدی» بوده است.  در کتیبه اشکفت سلمان (تاریشا) که توسط پروفسور سِیس ترجمه شد، شاه تاهیهی پسر هنی به منطقه «خَدی) اشاره می کند که اینک جزو شهرستان لالی می باشد. وی می گوید: « نام پادشان هم نام « آن دکری» پسر « سِترُکت » نقر کرده بود . تمام اسامی و دیوارها به آن ها وقف نمودم. بَلَدِ « خدی» که مسکن آن هاست، تعمیر نمودم.....»

 بی گمان  بلد «خدی» نام همین روستای « باخدا یا بابا خدا » است که در گویش بختیاری به شکل « بوخدا» تلفظ می شود و جزو بخش هتی شهرستان لالی در 22 کیلومتری شمال غربی شهر لالی قرار دارد و سکونتگاه کنونی  تیره بهرامسری آسترکی می باشد. در این ناحیه پرستشگاهی باستانی وجود دارد که به نام «با خدا» نامور است. شایسته به بیان است که دیاکونوف نویسنده تاریخ ماد می گوید: « باخدی» لقب پادشاهان ایلام نیز بوده است مانند باخدی ناخونته. به هر روی «خدی یا باخدی» نام شهرستان لالی کنونی در زمان ایلام نو بوده است.

با به قدرت رسیدن خانواده هخامنش در بختیاری  نام منطقه به پارسوماش( مسجدسلیمان، لالی اندیکا، سردشت و هفتکل) تغییر یافت. در دوره اشکانیان آساک نام گرفت و اما در دوره ساسانیان ، لالی به نام آسترآباد اردشیر (آسترآباد یا آسترکی آباد)  نامدار بوده است و مسجدسلیمان به نام وهشت هرمز بوده است . پس از غلبه تازیان بر ایران بخاطر جلوگیری از تخریب  آتشکده جاویدان در مرکز مسجدسلیمان ، نیاکان خردمند ما ، به اعراب  تازه مسلمان القا نمودند که این سازه متعلق به سلیمان پادشاه یهود می باشد و از آن زمان کل منطقه به نام مسجدسلیمان نامیده شد. در زمان صفویه، شهرستان لالی کنونی به نام بنه وار خلیل خان یا بنه وار  آسترکی که همان نام آسترآباد اردشیر در دوره ساسانیان است تغییر یافت. با به قدرت رسیدن سه تن از خوانین و ایلخانان بزرگ بختیاری یعنی تاجمیرخان بهرامسری آسترکی و پسرش میرجهانگیرخان و نوه اش خلیل خان بر شکوه و عظمت  منطقه افزوده شد. شهر تاریخی بنه وار آسترکی  توسط تاجمیرخان آسترکی که از سال 924 تا 974 حاکم کل سرزمین بختیاری بود به عنوان مرکز حکومت بختیاری برگزیده شد . از دودمان میرجهانگیر خان بهرامسری آسترکی  بختیاری ، آثار و ابنیه تاریخی معظمی در نقاط مختلف بختیاری بجا مانده است که از آن جمله خرابه های سردشت نزدیک دزفول و بُنه وار در منطقه گرمسیر و همچنین در دیمه و چغاخور در سردسیر می باشد.آثار و جامانده های تاریخی از این دودمان در نقاط گرمسیری بختیاری ، گواه بارزی بر شوکت و جلال زیاد آنها بوده است.

    آثار و ابنیه بُنه وار از شکوه و عظمت خاصی برخوردار بوده و چنانکه از پس مانده های آن، استنتاج می شود. بسیار بزرگ و وسیع بوده زیرا در این محل علاوه بر حاکم و رئیس کل، سایر رؤسا و کلانتران و بزرگان ایل در جوار مقر حکمروایی خان، دارای ساختمانها و منازل متعددی بوده اند و هم اکنون نیز پاره ای از آن آثار که بیشتر به قصر اصلی خان بزرگ ( یکی از خوانین آسترکی ) بوده به چشم می خورد که قسمتهای مختلفه آن از قبیل نقارخانه، دفتر خانه ، فراش خانه و حمامهای بزرگ ( دلیل بر وجود تمدن آنهاست ) مشهود است. ضمناً در محل مزبور میدانی بوده که سواران و رزم آوران بختیاری در آنجا به چوگان بازی و سوارکاری می پرداخته اند.

     شواهد و قرائن نشان می دهد که بنه وار از هزاران سال پیش سکونتگاه گرمسیری طایفه آسترکی بوده است.بطوریکه نقشة جغرافیایی دورة ساسانیان ( نقشة شماره 1700، دورة نقشه های تاریخی سحاب ) نشان می دهد  نام آن در زمان ساسانیان ( آسترآباد اردشیر ) بوده که درکناره های کارون به ثبت رسیده است. هر چند آثار تمدنی آن به دورة باستان بر می گردد اما بین سالهای 924 ه ق تا 1203 ه ق در زمان اوج قدرت سه تن از خوانین بزرگ بختیاری، مرکز حکومت بختیاری قرار گرفت. ابنیه و ساختمانهای فراوانی در عهد سه تن از خوانین بزرگ بختیاری ـ از جمله تاجمیرخان بهرامسری آسترکی و پسرش میر جهانگیرخان و خصوصاً نوه اش خلیل خان آسترکی در بنه وار و اطراف آن ساخته شد. از این جهت به آن بنه وار« خلیل خان » نیز می گویند. از آنجائیکه مرکز حکومت بختیاری هفت لنگ و چهارلنگ نیز بوده به بنه وار« هفت و چهار» نیز شهرت دارد. علامه دهخدا در فرهنگ لغت از آن به نام بنه وار « هفت لنگ » نام برده است.

     علاوه بر آثار یک شهر بزرگ دیوانی که توصیف شد، سنگ نوشته بزرگی در روی یک تپه در باختر بنه وار وجود دارد که به دستور میر جهانگیرخان بهرامسری آسترکی در سال 984هق حکاکی شده است . میرجهانگیرخان پس از مرگ پدر  از سال 974  تا سال 1037 حاکم کل بختیاری بوده است. و پس از او فرزندش میرخلیل خان که به خاطر خدمات زیادی که انجام داده به خلیل خان بزرگ شهرت دارد ، جانشین پدر شد. بر روی این کتیبه  پس از ستایش خداوند و پیامبر و امامان ، از میرجهانگیرخان فرزند تاجمیرخان بختیاری به عنوان سلطان بلاد بختیاری یاد شده است همچنین بر روی رودخانه « تلوک» که از کنار بنه وار می گذرد به دستور و همت خلیل خان بهرامسری آسترکی، سدی  احداث شد و کانالی به سوی شهر کشیده شده است که هم اکنون آثار آن پابرجاست. یکی دیگر از نقاط دیدنی بنه وار، چشمه ای است که به نام چشمه« بی بی ترخون» همسر مرحوم خلیل خان معروف است. ایشان یکی از زنان نامدار بختیاری در زمان صفویه بوده است.

     منطقه ای که اکنون به نام شهرستان لالی نامبرداراست، در زمانهای پیش بنام بنه وار آسترکی و یا آسترآباد اردشیر معروف بوده است، اما به مرور زمان تحلیل رفته و مناطق مجزایی از آن جدا شده است. شهر تاریخی بنه وار آسترکی در دامان کوه « گریوه » در30 کیلومتری شرق لالی کنونی و 85 کیلومتری شمال شرقی مسجدسلیمان واقع گردیده است و از ابتدای صفویه تا پایان زندیه مرکز حکومت بختیاری بوده که حاکمین و فرمانروایان آنها خوانین آسترکی بوده اند تا اینکه در زمان آغامحمدخان قاجار با شکست ابدالخان آسترکی نوادة خلیل خان و شکست طایفه آسترکی این شهر را از دست دادند و هم اکنون گروهی از طایفة بامدی(بابا احمدی) در آنجا ساکن هستند.

    امیرشرف خان بدلیسی مؤلف شرفنامه بدلیسی ( تألیف 1005 ه ق برابر با 1596م) می نویسد:« شاه تهماسب جهت تحصیل تقبلات لَربزرگ که مشهورند به بختیاری سرداری الوسات ( طوایف بختیاری) را به تاج امیر استرکی که عمدة عشایر آن قوم بود تفویض کرده بود که هر سال مبلغ خطیر بر وجه تقبل بدیوان او می داده باشد و تاجمیر در اداء آن مبلغ  عاجزآمده  بدین سبب بدست شاه تهماسب به قتل رسید. بعداز قتل او شاه تهماسب پیشوایی آن قوم را به میرجهانگیر بختیاری که او نیز ازجملة متعینان آن الوس ( طایفه آسترکی ) است ارزانی داشت که هر سال موازی ده هزار قاطر تسلیم عمال و نواب دیوان او نماید و همچنان در اخذ مال و جهات بعضی ولایت خوزستان که در تصرف اعراب مشعشع بود به جانب دزفول و شوشتر روانه شد.»

     ملا جلال الدین محمد منجم یزدی در روزنامه ملا جلال یا تاریخ عباسی  می نویسد: « از شنیدن خبرکشته شدن امان الله حاکم کرمان و واگذاری آن به برادر زاده وی محمد ولد جلال، از استماع این عطیه میرتاج میر ولد رئیس بوبک شاه ( بابک شاه ) و میرعزیز ولد بهرام بختیاری از در اطاعت در آمدند و پیشکش ها کشیدند و ریاست جا و مقام خود را از شاه صفوی خواستند. دستور به جهت ایشان احکام نوشتند و ریاست جا و مقام آن قوم به ایشان دادند و داروغه و تحصیلدار به قرار مذکور به ایشان دادند.2 »

    مؤلف عالم آرای عباسی می نویسد: « امیر تاج میر ( تاجمیر ) بختیاری که اباعن جد ( پدر در پدر )، میرو میرزادة الوار بختیاری بود و تاکنون با هیچ کس رام نشده بود از وفور عقیدت و اخلاص به درگاه شاه صفوی شرفیاب شد و پیشکشهای لایق گذرانیده و به عذر تقصیرات ایام گذشته متقبل خدمات کلی گشته و به خلعت های فاخره معزز و ممتاز گردید.

پس از انقراض اتابکان ، دوشاخه از امرای آسترکی در بنه وار(لالی) حکومت نمودند. از جمله : میربهرام( بامسیریا بهرامسری) ، میرعزیز، میربختیار، میربابک شاه، میر تاجمیرخان، میرجهانگیرخان، میرخلیل خان، یوسف خان ، علی صالح خان، ابدال خان.

میر شهرام(شامسیر یا شهرامسری)، امیرشاه حسین ، ابراهیم خان، امیرشاه منصورخان، امیرقاسم خان، ابوالفتح خان، احمدخان، حسین خان و رمضان خان.

شهرستان لالی کنونی به اضافه بخش سردشت و شهیون از روزگار باستان  سکونتگاه دو ایل دورکی و بهداروند هفت لنگ بختیاری بوده است . با ترسیم یک خط فرضی از شرق به غرب این شهرستان تازه تأسیس همواره بخش شمالی آن از ایل دورکی و بخش جنوبی آن از ایل بهداروند بوده است . منطقه دورک در 50کیلومتری شمال لالی که جزو بخش سردشت می باشد دلیلی بر سکونتگاه ایل دورکی است و بخش زیادی از دامنه های شمالی لالی تا زمان قاجاریه متعلق به طایفه آسترکی دورکی بوده است که هنوز بسیاری  از آنها بنام تیره های آسترکی وجود دارند از جمله : بنه میر ( میر لقب بسیاری از بزرگان آسترکی بوده است) ،  بنه وار خلیل خان بهرامسری، جاستون شه بامسیری(بهرامسری)، قلعه صلواتی خلیل خان آسترکی، چال خراجی ، کول پاپا، سیکوند(جیسوند)، بنه وار گائیوند، آسترکی راه، ملک خضر آسترکی.( بهرامسری، خراج، جیسوند، پاپا، گائیوند تیره های طایفه آسترکی هستند)

 در بخش جنوبی نیز قلعه مش مرداسی ، قلعه چنگایی ، کیارس، متعلق به ایل بهداروند بوده اند .( مش مرداسی ، چنگایی، و کیارسی از طوایف بهداروند هستند)

با شکست ابدالخان بهرامسری آسترکی از نوادگان میرتاجمیرخان ومیر خلیل خان از آقامحمدخان قاجار،  امرای طایفه زراسوند دورکی به قدرت رسیدند . و در  دوره قاجاریه تغییر و تحول بزرگی در سکونتگاه طوایف بختیاری بوجود آمد. طوایف بابادی که تا زمان قاجاریه در حوالی رامهرمز و هفتکل سکونت داشتند توسط حسینقلی خان زراسوند ایلخان بختیاری در خلال سال 1260ه ق به بعد ، پس از دستگیری موسی خان بابادی توسط خان زراسوند و تحویل ایشان به دولت مرکزی ، طوایف بابادی به لالی کوچانده شدند و بیشتر در املاک طایفه آسترکی که حالا قدرت گذشته را از دست داده بودند در کنار طایفه آسترکی ساکن شدند. و طایفه زراسوند نیز از دورک و دز شهی به سوی اندیکا و گلگیر مسجدسلیمان نقل مکان نمودند و حسین قلی خان زراسوند قلعه زراس را در اندیکا ساخت و آن را مرکز حکومت خود قرار داد و در جنگی که میان هفت و چهار در زمان حسین قلی خان صورت گرفت ، طوایف چهارلنگ که مالک اندیکا بودند به سوی سردشت که سکونتگاه ایل دورکی بود ،رانده شدند و بیشتر دورکی ها در اندیکا مستقر گردیدند. و طایفه اسیوند دورکی نیز در دشت لالی مستقرشدند.

آثار سکونت یکجا نشینی در محل کنونی شهر لالی از زمانها بسیار دور به خاطر نداشتن آب آشامیدنی وجود ندارد اما در بنه میر ، تتر ، خواجه آباد سفلی آثاری به چشم می خورد چون دارا ی چشمه بوده اند. اما زندگی به سبک مدرن درمرکز  شهر لالی کنونی  از زمانی آغاز شد که پای کارکنان  شرکت نفت دارسی  برای یافتن چاهای نفت بیشتر به لالی وارد شد. آنها در دو نقطه از دشت بنگله هایی را برای اسکان کاکنان خود احداث نمودند. و شرو ع به اکتشاف نمودند و چندین حلقه چاه نیز حفر نمودند و بسیاری از آنها را پلمپ نمودند. و این شد سرآغاز زندگی یکجانشینی در دشت لالی شد. در زمان رضاشاه که قانون تخت قاپو یا همان اسکان عشایر را به اجرا گذاشت بسیاری از طوایف اسیوند و بهداروند با اجبار اسکان پیدا نمودند  و آب آشامیدنی آنها از طریق شرکت نفت با تانکر های آبکشی تأمین می شد و حتا تا اوایل دهه 1360 که خود شاهد بودم این کار از طریق سازمان آب انجام می گرفت. انگلیسی ها به این دشت Lali Plain به معنی دشت لالی می گفتند و در بسیاری از اسناد آن دوره که چندتا از آن ها نزد من هست ، بختیاری ها نیز هنگام مکاتبه با  ادارات بخش ، دقیقا از ترجمه عبارت انگلیسی « لالی دشت»  استفاده می نمودند.

 هم اینک شهرستان لالی سکونت گاه ایل دورکی ( طایفه اسیوند، طایفه آسترکی، طایفه بابا احمدی)، ایل بهداروند( طایفه مش مرداسی، بلیوند، چنگایی، آل جمالی، علاء الدین وند) و ایل بابادی می باشد. در زمان پهلوی ، لالی و اندیکا یک بخشداری داشتند بنام بخشداری قلعه زراس اندیکا و لالی.  در دهه 1360 لالی به یکی از بخش های شهرستان مسجدسلیمان تبدیل شد تا اینکه سرانجام در سال 1382 خورشیدی با نام شهرستان لالی از مسجدسلیمان جدا گردید و بجز در حوزه انتخابیه نماینده مجلس ، دارای ادارات مستقل می باشد که از مرکزاستان دستور می گیرند.  من بهرامی آسترکی می گویم: ای کاش مسئولین امر تلاش می کردند تا نام آن،  شهرستان بختیاری نامگذاری می شد چون 99درصد جمعیت آن بختیاری هستند . البته هنوز هم دیر نشده و من از جوانان و تحصیل کردگان بختیاری ساکن شهرستان درخواست می نمایم که با فراهم کردن طوماری که خودم نیز نخستین کسی هستم که اولین امضا را بر آن خوام نوشت ، از مقامات رسمی کشور بخواهیم که این حق ماست که نام شهرستان مان را به نام قوممان تغییر دهیم . به امید آن روز

موقعیت جغرافیایی: این شهرستان از جنوب به شهرستان مسجدسلیمان، از خاور به شهرستان اندیکا، از جنوب غربی به گتوند، از شمال خاوری به شهرستان کوهرنگ و فریدونشهر، از شمال به شهرستان الیگودرز، از غرب به بخش سردشت شهرستان دزفول محدود می شود. مساحت آن حدود 1400کیلومتر مربع است . دارای زمستانهای نسبتا سرد و تابستان های  گرم و بهاری بسیار دلپذیر و زیبا می باشد . میزان بارندگی سالانه حدود 500میلیمتر است. ارتفاع آن از سطح دریا نزدیک 493 متر است . شهرستان دارا سه بخش مرکزی ، سادات و هتی می باشد.

رودها: 1- رود کارون نماد دریا دلی بختیاری که از شرق لالی به سوی جنوب لالی در جریان است ودر گویش بختیاری به « اَو رو» یعنی آب رود کارون شهرت دارد و در فاصله 6کیلومتری شهر روان است و شهر در بالاتر از رودخان قرار گرفته است از این روی نمی شود از آب آن برای کشاورزی استفاده نمود.

2- رود شور یا( اَو سور) که از شمال غربی لالی از کوه سالند و هفت تنان سرچشمه می گیرد و در نزدیکی مرز جغرافیایی شهرستان لالی در منطقه کنارشه آسترکی با یک  تپه نمکی برخورد می کند و آب آن شور می شود و پس از گذر از پیچ و خم هایی در درون شهرستان با دور زدن شهر لالی با گذر از  دو کیلومتری شهرلالی  در منطقه چُلی به رود کارون می ریزد.

3- رود زیبا رود(زیوه رو) که رودخانه ای بهاری می باشد و ان نیز در جنوب لالی در مسیر لالی به گتوند و شوشتر  جاری است و در زمان میرخلیل خان بهرامسری آسترکی پلی بر روی آن ساخته شد که هنوز آثار آن پابرجاست.

4- رود کوچک کول سیر( کول بهرامسری) یا کول سی که از ارتفاعات کوه دیگوله و شاه نشین در منطقه آسترکی و چهاربری  در شمال لالی سرچشمه می گیرد و واز کنار چم روستای باخدا ( بنه آفاضل  آسترکی ) می گذرد و  به رودخانه شور می ریزد.

5- رود تراز که از ارتفاعات کوه لارزندا و کوه « آسترکی راه» سرچشمه می گیرد و به رودخانه شور می پیوندد. در دهه 1380 با لوله کشی بخشی از آب این رودخانه آب شهر لالی را تدمین نموده اند.

6_ رود جیسوند یا سیکوند که از کوه آسترکی راه و چی اوزه سرچشمه می گیرد و به رود شور می ریزد.

کوه ها: کوه سِتِرون، کوه شیر ، کوه آسترکی راه ، کوه دیگوله ، کوه گریوه، کوه بردگژدم، کوه سرحد در آرپناه، کوه کی نه، رگ شهباز

گیاهان و میوه ها : بلوط، کلخنگ، بادام وحشی، توت وحشی، مورت، کنار، گز، جاز، بن، انار و انگور وحشی ،

وجه تسمیه لالی:  لالی واژه ای ایرانی باستانی است . به باور نگارنده ( علی بهرامی آسترکی) ، این واژه به معنای آروس(عروس) است و دلیل آن نیز این است که زنان بختیاری هنگام برگزاری جشن های عروسی ، اشعاری آهنگین و شورانگیز و زیبا را در وصف داماد و عروس به صورت گروهی  می خوانندکه به آن ها « دوا لالی» گفته می شود. ترکیب « دوا لالی» از دو بخش « دُوا »که در زبان بختیاری  یعنی داماد و « لالی» که در زبان بختیاری یعنی عروس ساخته شده است. و روی هم به معنای سرودهای آهنگین که در وصف زیبایی ها عروس و دلاوری های داماد  گفته می شو . به سخن دیگر کلمه «لالی» نامی دخترانه نیز هست که برای نامگذاری دخترا ن بختیاری استفاده می شود که در همه طوایف بختیاری این نامگذاری  دیده شده است . مانند لالیجان یا لالی جون.

 از سوی دیگر  واژه اروس که واژه ای اوستایی می باشد ودر زبان بختیاری نیز به همان شکل اروس ادا می شود و پس از ورود به زبان عربی به شکل عروس در آمده است ، نیز به معنای زیبا و قشنگ است. چون در بهاران  این دشت بسیار زیبا و دلپذیر بوده به لای یعنی عروس نامگذاری شده است.

وجه تسمیه  بُنه وارخلیل خان : بُنه وار از دو بخش « بُنه »  به معنی  اسباب و اثاثیه یا بار وبنه و «وار » به معنی جایگاه که شکل دیگر آن  وارگه است . وار معنایی دیگر نیز دارد و آن به معنی بار عام یعنی روزی که حاکم فرمان دیدار و ملاقات عمومی را با اتباع تحت فرمان خود را می دهد. پس به طورکلی بنه وار یکی به معنای جایگاه و سکونتگاه است و دیگری به معنی محل و مرکز بارعام یا ملاقات شهروندان با حاکمین وقت از جمله خلیل خان بهرامسری آسترکی بوده است . از این روبی به بنه وار خلیل خان نامبر دار است.

آثارباستانی و تاریخی و گردشگری لالی:

چکیده ای از آثار تایخی شهرستان لالی یا ( بنه وار خلیل خان آسترکی): قلعه چنگایی بهداروند، قلعه مش مرداسی بهداروند، تپه باستانی تَتَر در روستای ططرآباد طایفه گاودش اسیوند،  قلعه صلواتی خلیل خان بهرامسری آسترکی دورکی، کاخ شاهی خلیل خان بهرامسری آسترکی درشهر بنه وار خلیل خان، کاخ یا عمارت تاریخی میرجهانگیرخان بهرامسری آسترکی ( یا کاخ دیوانخان یا بارعام) شهر در بنه وار خلیل خان ، میدان چوگان بازی در بنه وار، سنگرهای دژبانی و دیدبانی در بنه وار، حمام و ساختمانهای مسکونی که دارای امکانات رفاهی از جمله حمام، شومینه و پذیرای یا لامردون ، پل زیوه رو ،(زیبارود) خلیل خان آسترکی، پل آب شور در کنار پل فلزی جدید از دشت لالی به بنه وار خلیل خان ساخته شده توسط خلیل خان، پل تاریخی  دیگری بر رود شور در مسیر تراز به تنگ هتی  که پل جدید هتی در کنار آن ساخته شده است، آرامگاه خضر آسترکی در بخش هتی، قله اره تی یا اردشیر بنام جد ششم خلیل خان آسترکی در تنگ هتی ، چهار طاقی تمبل و رنگرزی  یادگار چهاطاقی های دوران ساسانیان، بنه میر در 8 کیلومتری شمال غربی لالی که آثار آن مربوط به دوران صفویه  که حاکمین بختیاری و لالی خوانین آسترکی بوده اند ( بیشتر خوانین آسترکی به لقب میر نامبردار بوده اند و چه بسا  نام این مکان از نام آنها گرفته شده است و متأسفانه کتیبه ای در این مکان وجود داشته که بعدها آن را دشمنان میراث فرهنگی نابود کرده اند ولی زمانی خودم از یک نفر از تیره شهماروند اسیوند که در حال حاضر مالک بنه میر هستند شنیدم که قباله بنه میر که در دست آنهاست تاجمیرخان آسترکی  آن را امضا و فروخته است،)، قلعه میدان  در بخش هتی ،  قلعه چیتی،  جاستون شه بابک شاه بهرامسری یا بامسیری( تا دو دهه پیش این نام در نقشه جغرافیایی مسجدسلیمان درج شده بود) ، مجسمه  مرد انزانی در چی اوزه در منطقه تیره چهاربری آسترکی در شاه نشین، بی اوزه ، دز ملکان یا دز خلیل خان آسترکی ( خلیل خان مخالفین حکومت خود و دزدان و راهزنان را در این دز زندانی می نمود) یا دز اسد خان بهداروند که در زمان قاجاریه در آن استقرار یافت مشرف بر شهر تاریخی بنه وار خلیل خان بهرامسری آسترکی که اینک جزو شهرستان اندیکا می باشد. چشمه بی بی ترخون همسر خلیل خان بهرامسری آسترکی که جزو اندیکا می باشد ، سد خلیل خیا بهرامسری آسترکی بر روی رود خانه تلوک در یک کیلومتری بنه وار7و 4، آسیاب های جیسوند یا سیکوند، معبد باستانی  باخدا( خدی) در بنه آفاضل بهرامسری آسترکی، طاقای چهابیشه سکونتگاه تیره بهرامسری آسترکی، و دز دختر یا ( دز اردویسور آناهیتا) روبروی معبد باستانی باخد که مربوط به فرشته آناهیتا در دوران ساسانیان است که بر فراز کوهی به همین نام نظاره گر دو رودخانه آب شور و رودخانه کول سیر ( بهرامسری) که از دو سوی آن روان هستند می باشد و در زمان ساسانیان این فرشته که نگهبان آب های روان بوده از ارج و سپاس فراوانی برخوردار بوده است، ایرانشهر در بخش هتی ، بنه وار گائیوند آسترکی بالاتر از قلعه صلواتی خلیل خان که مقر حکومت محلی نظرعلی خان و روشن علی خان گائیوند آسترکی در زمان قاجاریه بر طایفه آسترکی بوده است که براثر یک جنگ درون طایفه ای این دو خان کشته شدند و بسیاری از آسترکی ها متواری گردیدند.لازم بذکر است که بیشتر بناهایی که در بخش شمالی لالی از بنه وار خلیل خان آسترکی  به صورت یک خط فرضی تا سردشت ساخه شده اند توسط سه تن از خوانین برگ بختیاری ازجمله میر تاجمیرخان بهرامسری و پسرش میرجهانگیرخان بهرامسری و به خصوص نوه اش میر خلیل خان بهرامسری آسترکی دورکی که از سال 924 تا 1047ه ق برکل  بختیاری حکومت می نمودند و مرکز حکومت آنها درشهر بنه وار خلیل خان یا بنه وار 7و 4 بوده ، ساخته گردیده و متأثر از معماری دوره صفویه می باشند. و اسناد این مناطق از دوران صفویه به بعد در نزد نگارنده موجود است که برخی از آنها را در کتاب بنه وارمن ایل من در سال 1382 به چاپ رساندم.

منابع :

علی بهرامی آسترکی ، بنه وار من ایل من،چاپ 1382

دکتر گیرشمن ، ایران از آغاز تا اسلام ، ترجمه محمد معین

علی بهرامی آسترکی ، شاهکار بختیاری، 1384

اسکندبیگ ترکمان، تاریخ عالم آرای عباسی

مروی، تاریخ عالم آرای نادری

ملا جلال الدین منجم یزدی، روزنامه ملاجلال یا تاریخ عباسی

کتیبه کول فره و اشکفت سلمان ایذه( آنزان)

جرج کمرون ، ایران در سپیده دم تاریخ

امیرشرف خان بدلیسی، تاریخ مفصل کردستان0 شرفنامه بدلیسی)

لالی

مصرف نکردن آب چشمه در سیکوند